పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు (Petrol Prices) ఎలా నిర్ణయిస్తారు. పెట్రోలు, డీజిల్ ధరలను (Petrol Rates) అనేక అంశాలు ప్రభావితం చేస్తాయి. ధరలను నిర్ణయించేటప్పుడు అనేక అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకుంటారు. ప్రపంచ చమురు మార్కెట్ నుంచి వాటి ధరలను నిర్ణయించడంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. దేశ పెట్రోల్, డీజిల్ డిమాండ్లో దాదాపు 80 శాతం పైగా ప్రపంచ చమురు మార్కెట్ పై (Crude oil) ఆధారపడుతుంది. ఈ కారణంగా పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలను నిర్ణయించడంలో ప్రపంచ మార్కెట్ అతిపెద్ద పాత్రను పోషిస్తుంది.
ముఖ్యంగా ముడిచమురు ధరలోని హెచ్చుతగ్గులు వీటిని ప్రభావితం చేస్తుంది. చమురు ధరలు ప్రతి రోజు ఉదయం 6 గంటలకు నిర్ణయిస్తారు. చమురును శుద్ధి చేసిన తర్వాత చమురు మార్కెటింగ్ కంపెనీలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ధర ప్రకారం చమురు ధరను నిర్ణయిస్తాయి. మూడవ ప్రధాన పాత్ర ప్రభుత్వం పోషిస్తుంది. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు చమురుపై పలు రకాల పన్నులు విధిస్తున్నాయి. ఇందులో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విధించే ఎక్సైజ్ సుంకం, వ్యాట్ ఉన్నాయి. ఆ తర్వాత డీలర్ కమీషన్ కూడా కలుపుతారు. వీటన్నింటిని జోడించిన తర్వాత మార్కెట్లో పెట్రోల్, డీజిల్ రిటైల్ ధరను నిర్ణయిస్తారు.
ప్రపంచంలోనే పెట్రోలు, డీజిల్ ధరలపై భారత్ అత్యధిక పన్ను విధిస్తుండటం గమనార్హం. వివిధ రాష్ట్రాల్లో పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు ఎందుకు భిన్నంగా ఉంటాయి అనే ప్రశ్న మీలో చాలా మందికి తలెత్తి ఉంటుంది. దీనికి ప్రధాన కారణం పెట్రోల్, డీజిల్పై రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు విధించే విలువ ఆధారిత పన్ను (వ్యాట్). ప్రతి రాష్ట్రం ప్రకారం స్వంతంగా వేర్వేరు వ్యాట్ (VAT on Petrol) ని విధిస్తుంది. ఈ కారణంగా వివిధ రాష్ట్రాల్లో పెట్రోల్, డీజిల్ ధరలు వేర్వేరుగా ఉన్నాయి.