Lipstick plant : 100 ఏళ్ల తర్వాత కనిపించిన లిప్ స్టిక్ మెక్క

అత్యంత అరుదైన "లిప్‌ స్టిక్‌" మొక్క(Lipstick plant)ను బొటానికల్‌ సర్వే ఆఫ్‌ ఇండియా(BSI) పరిశోధకులు అరుణాచల్‌ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రంలో గుర్తించారు. లిప్‌స్టిక్‌ మొక్క శాస్త్రీయ నామం ఎస్కినాంథస్ మానటేరియా డ్యూన్‌(Aeschynanthus monetaria Dunn).దీని పువ్వులు లిప్‌స్టిక్‌లాగా గులాబీ రంగులో ఉంటాయి.

పెదాలకు లిప్ స్టిక్ ఉంటే చూడ్డానికి చాలా ముచ్చటగా ఉంటుందని చాల మంది బావిస్తుంటారు. అందం గురించి ఎదుటి వారికి తెలియాలంటే పెదాలు స్మూత్ గా.. సాప్ట్ గా ఉండాలి. మగువలు పెదాలు అందంగా కనబడాలని లిప్ స్టిక్‌ని వాడుతుంటారు. ముద్దుగుమ్మల పెదాల నుంచి జాలువారే నవ్వులకు కుర్రకారు ఫిదా అవ్వాల్సిందే.

అంజా జిల్లాలో గతేడాది డిసెంబర్‌లో లిప్‌స్టిక్‌ మొక్క కనిపించింది. ఈ వివరాలను తాజాగా కరెంట్‌ సైన్స్‌ అనే జర్నల్‌లో ప్రచురించారు. లిప్‌స్టిక్‌ మొక్క శాస్త్రీయ నామం ఎస్కినాంథస్ మానటేరియా. ఎస్కినాంథస్ అనే జాతి పేరు గ్రీకు పదం ఐస్కీన్ లేదా ఐస్కిన్ నుండి ఉద్భవించింది, దీని అర్థం వరుసగా అవమానం లేదా ఇబ్బందిగా భావించడం మరియు ఆంథోస్, అంటే పువ్వు. అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో ఫ్లోరిస్టిక్ అధ్యయనాల సమయంలో, చౌలు డిసెంబర్ 2021లో అంజా జిల్లాలోని హ్యులియాంగ్ మరియు చిప్రూ నుండి ఎస్కినాంథస్ యొక్క కొన్ని నమూనాలను సేకరించారు.

లిప్‌ స్టిక్‌ మొక్కను మొట్టమొదటిసారిగా 1912లో బ్రిటిష్‌ శాస్త్రవేత్త స్టీఫెన్‌ డ్యూన్‌ అరుణాచల్‌ప్రదేశ్‌లోనే కనుగొన్నారు. ఈ మొక్క మళ్లీ వందేండ్ల తర్వాత కనిపించడం విశేషం. లిప్‌స్టిక్‌ మొక్క ఐయూసీఎన్‌ అంతరించి పోతున్న మొక్కజాతుల్లో ఉందని కరెంట్ సైన్స్ జర్నల్‌లో ప్రచురించిన ఆర్టికల్ లో బీఎస్‌ఐ శాస్త్రవేత్త కృష్ణ చౌలు తెలిపారు.

ఈ మొక్క 543 నుండి 1134 మీటర్ల ఎత్తులో తేమ మరియు సతత హరిత అడవులలో పెరుగుతుంది. పుష్పించే మరియు ఫలాలు కాసే సమయం అక్టోబర్ మరియు జనవరి మధ్య ఉంటుంది. అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లోని అంజావ్ జిల్లాలో తరచుగా కొండచరియలు విరిగిపడుతున్నాయి. రోడ్ల విస్తరణ, పాఠశాలల నిర్మాణం, కొత్త స్థావరాలు మరియు మార్కెట్లు వంటి అభివృద్ధి కార్యకలాపాలు అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో ఈ జాతికి ప్రధాన ముప్పుగా ఉన్నాయి అని కృష్ణ చౌలు కరెంట్ సైన్స్ నివేదిక యొక్క సారాంశంలో తెలిపారు.

లిప్‌స్టిక్‌ మొక్క ఐయూసీఎన్‌ అంతరించి పోతున్న మొక్కజాతుల్లో ఉందని కరెంట్ సైన్స్ జర్నల్‌లో ప్రచురించిన ఆర్టికల్ లో బీఎస్‌ఐ శాస్త్రవేత్త కృష్ణ చౌలు తెలిపారు. లిప్‌ స్టిక్‌ మొక్కను మొట్టమొదటిసారిగా 1912లో బ్రిటిష్‌ శాస్త్రవేత్త స్టీఫెన్‌ డ్యూన్‌ అరుణాచల్‌ప్రదేశ్‌లోనే కనుగొన్నారు. ఈ మొక్క మళ్లీ వందేండ్ల తర్వాత కనిపించడం విశేషం.