శాపంగా మారిన అధికారుల తీరు.. 50 ఏళ్లలో... రూ.1100 కోట్ల భారీ నష్టం.. ఎక్కడంటే..?

మధ్యప్రదేశ్‌లోని నర్మదాపురంలో 1974లో 172 కోట్లతో తవా డ్యామ్‌ను నిర్మించారు. డ్యాంలో పేరుకుపోయిన సిల్ట్‌ను తొలగించేందుకు అండర్ స్లూయిస్ గేట్ కూడా నిర్మించారు. తెరిచి చూస్తే పాదాల్లో పేరుకుపోయిన మట్టి, సిల్ట్ బయటకు వస్తుంది. కానీ, నీటిపారుదల శాఖ నిర్లక్ష్యం కారణంగా గత 50 ఏళ్లలో ఒక్కసారి కూడా ఈ గేటు తెరవలేదు.

స్లూయిస్ గేట్లు తెరవకపోవడంతో ప్రతి ఏటా శుభ్రం చేయాల్సిన డ్యాం అడుగుభాగంలో పేరుకుపోయిన సిల్ట్ పేరుకుపోతూనే ఉంది. ఇప్పుడు రూ.1100 కోట్లు వెచ్చించి డ్యామ్ దిగువన ఉన్న సిల్ట్ ను తొలగించనున్నారు. అధికారుల నిర్లక్ష్యం వల్ల ప్రభుత్వం ఇప్పుడు కోట్లు ఖర్చుచేయాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. అయితే.. సహజంగానే దీని భారం కూడా ప్రజలపై పడనుంది.

వచ్చే 15 ఏళ్లలో తవా డ్యామ్‌లోని 250 MACM సిల్ట్‌ను శుభ్రం చేయడానికి టెండర్ జారీ చేయబడింది. అదే సమయంలో, ఈ స్లూయిస్ గేట్‌ను శాశ్వతంగా మూసివేయడానికి సన్నాహాలు జరుగుతున్నాయి. డ్యాం కోసం అధికారులు ఇప్పుడు నిరుపయోగంగా పేర్కొంటున్నందున దిగువ ఛానెల్‌ను మూసివేయాలని డిపార్ట్‌మెంట్ ద్వారా ప్రతిపాదన చేయబడింది.

తవా డ్యామ్ కట్టి ఇప్పటికి 120 సంవత్సరాలు అయ్యింది. ఈ డ్యామ్ నిల్వ సామర్థ్యం 1944 లీటర్లు. 57.9 మీటర్ల ఆనకట్ట ఎత్తులో 250 MCM సిల్ట్ నిక్షేపించబడింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో రెండు వేల కోట్ల లీటర్ల నీటి నిల్వ సామర్థ్యం తగ్గిపోయింది. 15 ఏళ్లలో ప్రతి ఏటా డ్రెడ్జింగ్ మిషన్‌లో 20 ఎంసీఎం సిల్ట్‌ను తొలగించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు.

మూడుసార్లు టెండర్లు పిలిచినా ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. 15 ఏళ్లలో దాదాపు 1100 కోట్ల రూపాయలతో పూడిక తొలగించనున్నారు. ఈ సమయంలో, దాని నుండి వచ్చే ఇసుక నుండి రాయల్టీ బాగా సంపాదిస్తున్నారు. అదే సమయంలో మట్టి నుండి ఎరువులు తయారు చేయబడుతుంది. 1944 ఎంసీఎం నీటి నిల్వ ఉందని జలవనరుల శాఖ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఇంజనీర్ ఏకే తమర్కర్ తెలిపారు.

మూడుసార్లు టెండర్లు పిలిచినా ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. 15 ఏళ్లలో దాదాపు 1100 కోట్ల రూపాయలతో పూడిక తొలగించనున్నారు. ఈ సమయంలో, దాని నుండి వచ్చే ఇసుక నుండి రాయల్టీ బాగా సంపాదిస్తున్నారు. అదే సమయంలో మట్టి నుండి ఎరువులు తయారు చేయబడుతుంది. 1944 ఎంసీఎం నీటి నిల్వ ఉందని జలవనరుల శాఖ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఇంజనీర్ ఏకే తమర్కర్ తెలిపారు.